Innerlijk kind therapie werkt met het principe dat ieder mens een 'innerlijk kind' "heeft". Hiermee wordt bedoeld dat wij in onszelf een onbewust, weggestopt deel hebben met oa. oude, negatieve emoties en overtuigingen van het kind dat we vroeger waren. Juist zolang we ons hier niet van bewust zijn, kunnen deze oude gevoelens en overtuigingen onze emoties en gedrag in het nu heel sterk bepalen. Door er bewustzijn over te krijgen en de oude emoties te (her)beleven kun je ze loslaten en meer in de werkelijkheid van je volwassen leven in het heden komen. Er zijn vele verschillende vormen van Innerlijk kind therapie. Ik gebruik een specifieke, lichaamsgerichte vorm.

Lichaamsgerichte innerlijk kind therapie zoals ik het aanbied heeft betrekking op het volgende: in de eerste jaren van ons leven hebben we als kind allerlei belangrijke (deels emotionele) behoeftes waarin door zijn verzorgers moet worden voorzien: warmte, aandacht, koestering, voeding, enz. Als de ouders dit voorspelbaar, betrouwbaar en met regelmaat doen ontwikkelt het kind een basisvertrouwen in zijn omgeving, in het leven. Er zijn echter altijd momenten dat dit niet gebeurt: bijvoorbeeld als het kind huilt en het wordt níet opgepakt of gevoed. Zo worden belangrijke behoeftes van het kind soms niet vervuld. De impact hiervan is veel groter dan je in eerste instantie denkt.  

Stel je voor: je bent een baby, je ligt in je wieg en je hebt het koud. Je kunt niet zelf je dekentje over je heen trekken. Als je geen dekentje over je heen krijgt, ga je dood. En stel je voor: Je hebt honger. Je gaat huilen, maar er komt niemand. Bijvoorbeeld omdat het in de mode was om baby’s volgens vaste voedingsschema’s te voeden en ‘het is nog geen tijd’. Zonder eten ga je dood. Je leven wordt dus bedreigd! Ik hoor je denken: “maar je gaat toch niet dood als je een half uurtje het een beetje koud hebt of moet wachten op eten?” Het punt is: als baby (en jong kind) heb je nog geen besef van tijd! Je kunt niet denken: “oh, maar over 10 minuten krijg ik wél eten”. Nu geen eten is “nooit” eten! Nu koud is “voor altijd” koud! Dat kan heel beangstigend en levensbedreigend voelen. En je bent heel klein, dus heeft het een grote impact. Nóg grotere impact hebben situaties als: alleen achtergelaten worden (ziekenhuisopname, vroeger bleven je ouders dan niet bij je), medische ingrepen (instrumenten die je lichaam in gaan) of agressie om je heen of tegen jou.

Het is belangrijk om hierbij te beseffen dat een klein kind:

- zijn behoeftes niet zelf kan bevredigen, het is totaal afhankelijk van zijn ouders
- zijn ouders niet kan beïnvloeden om de behoefte bevredigd te krijgen (alleen huilen en lachen)
- als die ouders het hem niet geven, het niet ergens anders kan gaan halen
- geen besef van tijd heeft

Laat dat eens goed tot je doordringen: totaal afhankelijk, levensbedreigend en geen tijdsbesef!

Als een kind ouder wordt, gebeurt het ook dat bepaald gedrag, en bepaalde behoeftes en emoties, zoals boosheid of verdriet, er niet mogen zijn, of niet geuit mogen worden:
“doe niet zo vervelend”, “wees eens lief”, “dat mag je niet zeggen”, “dat is niet aardig”, “niet huilen”, “het valt wel mee”. Op deze manier wordt het kind met zijn spontane gevoelens en gedragingen niet geaccepteerd zoals het is. Het wordt niet begrepen of zelfs gestraft. Voor een klein, gevoelig en kwetsbaar kind is dit niet alleen pijnlijk, maar ook zeer beangstigend en bedreigend, omdat het totaal afhankelijk is van zijn verzorgers.

Afsplitsen van jezelf

Op die momenten, als behoeftes niet bevredigd of emoties niet geuit mogen worden zijn de angst en pijn die daarmee gepaard gaan zo groot –want totaal afhankelijk, levensbedreigend en geen tijdsbesef- dat ze vaak te pijnlijk zijn om te ervaren. De beste oplossing is dan: afsplitsen. Het kind splitst het zich af van zijn essentie, zijn oorspronkelijke, ware zelf, en van de pijn die het op dat moment ervaart. Het onderdrukt zijn emoties en behoeftes. Bovendien gaat het kind geloven dat hij niet goed is, omdat hij deze ‘slechte' emoties of behoeftes wel heeft. Of hij gaat geloven dat hij de aandacht of voeding die hij niet krijgt, blijkbaar niet waard is. Er ontstaan overtuigingen als ‘ik ben niet goed (genoeg) zoals ik ben', ‘het is er niet voor mij', ‘ik ben het niet waard om …', ‘ik sta er alleen voor’. Negatieve innerlijke overtuigingen. Naar de buitenwereld toe gaat het kind zich zo gedragen als van hem wordt verwacht, het past zich aan. Maar het ontwikkelt ook allerlei strategieën om zijn onderdrukte emoties niet te voelen of af te reageren. En het ontwikkelt strategieën om op een indirecte manier toch zijn behoeftes bevredigd te krijgen: overlevingsstrategieën. “Als ik nou maar heel lief ben voor mamma/anderen”, of “als ik nou maar heel goed presteer op school”, of “als ik nou maar zorg dat ik niemand nodig heb”. “Als ik dat doe”: “dan is het er wel voor me”, of  “ dan loop ik geen gevaar”.

Als volwassenen gedragen we ons vaak (meestal onbewust, want we hebben ons afgesplitst!) nog steeds volgens deze aangeleerde overtuigingen, gedragspatronen en strategieën. Vooral op momenten dat we in een situatie komen die ergens vaag lijkt op de oude situatie van toen, gaat er (onbewust) een alarmbel af: de oude pijn dreigt geraakt te worden! Dan treden automatisch de overlevingsstrategieën in werking om die pijn af te dekken. We gaan ons beschermen omdat we (onbewust) het gevoel hebben dat we in levensgevaar zijn, totaal afhankelijk van de ander, en zonder relativering van de tijd. Denk bij dat laatste maar eens aan een ruzie, dat je dan al snel zegt “jij doet altijd/nooit …”. Of als er iets tegen zit: “het gaat ook altijd zo, nooit…”. Of het gevoel van urgentie dat je soms ineens kan hebben: “ik moet dit NU hebben/oplossen, anders gaat het mis”).

In ons dagelijks leven zijn er dus geregeld momenten waarop wij (onbewust) in gedragspatronen schieten die een reactie zijn op oude situaties/bedreigingen! Die reacties gaan dus helemaal niet over de huidige situatie, die situatie lijkt alleen enigszins op die van vroeger. Je reageert niet dan op de werkelijkheid van het nu, het is alsof je die maar half ziet omdat je in een oude film belandt en daarop reageert! Met lichaamsgerichte innerlijk kind therapie kun je daar wat aan doen.

(Terzijde: Een belangrijk element in dit proces kun je zelfs los zien van de onvervulde behoeftes en de 'verboden' emoties en de grote of kleine "trauma's". Het principe is heel simpel: in die eerste jaren van je leven was je klein en totaal afhankelijk van je omgeving voor je behoeftebevrediging en overleving. Dan is het toch geen wonder dat we een diep gewortelde (deels) onbewuste overtuiging krijgen dat de vervulling altijd van buiten moet komen? Toen wás dat ook de werkelijkheid. Maar nu we volwassen zijn niet meer! We zijn gewoon niet echt/helemaal volwassen geworden. Onze gerichtheid naar buiten brengt ons nu juist vaak in de problemen. En die gerichtheid op vervulling van buiten wordt ook nog eens flink aangemoedigd door de maatschappij: liefdesliedjes ("you make me feel..."), reclame, bezit, status, werk, economische groei, enz)

Lichaamsgerichte innerlijk kind therapie

Bij lichaamsgerichte innerlijk kind therapie gebruiken we meestal het lichaam als ingang om in contact te komen met je ‘gekwetste innerlijke kind', dat is het afgesplitste deel in jou dat nog steeds leeft in dat oude wereldbeeld, met die onderdrukte emoties/behoeftes en de negatieve overtuigingen. Om die niet-geaccepteerde emoties en behoeftes te onderdrukken worden allerlei spieren aangespannen. Doordat we dit onderdrukken al lange tijd doen, is een deel van die aanspanning chronisch. Dit kost veel energie en leidt tot lichamelijke klachten en een beperkte ademhaling.

We doen lichamelijke oefeningen en gaan we dieper ademen om in contact te komen met de negatieve overtuigingen en met de oude diepe gevoelens van het gekwetste kind dat niet geaccepteerd werd zoals het was. Dit biedt je de gelegenheid deze emoties herbeleven en (nu wél) uiten. Niet totaal geïdentificeerd met dat kleine, kwetsbare kind, maar met het volwassen bewustzijn erbij van de persoon die je nu bent. Je ervaart de angst en de pijn van het kind die heel groot en levensbedreigend kunnen voelen, terwijl je beseft “dit is oud, in het nu dreigt er geen gevaar, ik kan het aan om dit gevoel toe te laten”. Zo kun je de vastgehouden emoties en de bijbehorende lichamelijk spanning loslaten en je kind helen. Helen is letterlijk “weer heel worden”, de splitsing wordt opgeheven. Het oude afgesplitste, onbewuste deel wordt geïntegreerd in jouw (bewust)zijn (daarom heeft Ingeborg Bosch haar therapie ook PRI genoemd: Past Reality Integration: de oude realiteit wordt geïntegreerd in jezelf). Je beseft dat je groot en sterk genoeg bent om de pijn die toen te groot was nu wèl toe te laten. En als je de pijn durft te voelen, is afsplitsen niet meer nodig, en dus zijn ook de oude gedragspatronen en overlevingsstrategieën niet meer nodig!

Ons grootste probleem is niet de oude pijn. Het centrale probleem waar we het meeste last van hebben is de afsplitsing en de overlevingsstrategieën die we daardoor steeds weer (onbewust) herhalen. Met lichaamsgerichte innerlijk kind therapie ontwikkel je steeds meer bewustzijn over jouw gedragspatronen en de strategieën waarmee je op een indirecte manier nog probeert te krijgen wat je nodig hebt, of beter gezegd: wat je denkt nodig te hebben! Want de behoeftes van dat kind van toen zijn niet dezelfde als de behoeftes van de volwassene die je nu bent. Maar nog belangrijker: je gaat zien dat die oude indirecte manier (je strategie) je vaak juist niet brengt wat je NU verlangt. En je gaat zien dat er directere, fijnere en efficiëntere manieren zijn om je emoties te uiten en je behoeftes te bevredigen: open, eerlijk en echt, zonder strategieën. Je gaat steeds meer doen wat je wilt, zeggen wat je denkt en zijn wie je bent.

In dit proces gaat alle energie die je vastgezet hebt in je lichaam weer vrijelijk stromen. En je komt weer in contact met een deel in jezelf waar je door de afsplitsing óók het contact mee bent kwijt geraakt: je essentie, je ware zelf, je oorspronkelijke kind. Dit kind zit vol levenslust, kracht, plezier, gevoel, liefde, intuïtie en innerlijke wijsheid. Deze verandering kan voelen als herboren worden. Er ontstaat ruimte om te leven (vanuit) wie jij werkelijk bent, met jouw unieke kwaliteiten. Niet meer overleven vanuit doen en denken, maar leven vanuit zijn.

Bij lichaamsgerichte innerlijk kind therapie maken we gebruik van de volgende technieken:

Bio-energetica, ademtherapie, Reichiaans lichaamswerk, rebirthing, Gestalt, innerlijke dialoog, bonding, geleide fantasie, ontspanningstechnieken, NLP, neo-hypnotherapie, traumatherapie, familie opstellingen, dans, deelrondes en (deels actieve) meditatie(s).
Meer informatie over deze technieken is te vinden op de pagina technieken.

Lichaamsgerichte innerlijk kind therapie kun je doen in individuele sessies en het is de basis van waaruit ik werk in diverse groepen.